تحلیل بهره‌وری و تعیین مقدار بهینه استفاده از عوامل تولید سیب‌زمینی در شهرستان همدان

روند رشد جمعیت و محدودیت منابع تولید، ضرورت و اهمیت ارتقاء بهره‌‌وری را بیش از پیش نمایان می‌‌سازد. افزایش محصولات کشاورزی از راه افزایش سطح زیر کشت و یا افزایش عملکرد امکان‌‌پذیر است. در خصوص افزایش سطح زیرکشت با محدودیت آب، زمین‌های مرغوب و سایر منابع روبرو هستیم. لذا تنها راه، افزایش عملکرد است که برای این منظور لازم است که بهره‌‌وری نهاده‌‌ها را افزایش داد. در این راستا هدف از این تحقیق اندازه‌‌گیری بهره‌‌وری و چگونگی تخصیص عوامل تولید در زراعت سیب‌زمینی می‌باشد. اطلاعات این پژوهش با روش نمونه‌‌گیری و با استفاده از پرسشنامه از کشاورزان شهرستان همدان جمع‌آوری شده است. به منظور سنجش بهره‌وری نهاده‌‌های مورد مصرف از تابع تولید و تحلیل نهایی استفاده شده است. تابع تولید منتخب تابع ترانسندنتال می‌باشد. براساس نتایج بدست آمده استفاده از کود حیوانی و آب بسیار نزدیک به بهینه اقتصادی، و بکارگیری کارگر و مصرف سم بیشتر از حد بهینه اقتصادی است. مقایسه مزارع بزرگ و کوچک نشان می‌‌دهد که بهره‌‌بردارانی که سطح زیرکشت بیشتری دارند از نهاده‌های تولید به نحو مطلوب‌‌تری استفاده می‌‌کنند. در این واحدها کود شیمیایی و کود حیوانی و آب در حد مطلوب اقتصادی بکار می‌‌رود ولی از نیروی کار بیش از میزان بهینه استفاده می‌‌شود.